De invloed van perceptie op samenwerken

Perceptie - en alle (voor)oordelen die daarbij komen kijken - heeft grote invloed op de effectiviteit van onze samenwerking. Kijk maar eens wat er gebeurt op het moment dat Bea vindt dat ze respectloos behandeld is door haar collega Arend.

De tragiek van samenwerken

Arend heeft een intentie (1) en zegt of doet iets (2. het gedrag). Bea neemt zijn gedrag waar (3) en haar onbewuste systeem geeft daar binnen 0,25 seconden de betekenis ‘respectloos’ aan (4. het oordeel). 

Als je weet hoe iemands perceptie tot stond komt, dan weet je ook dat Bea haar perceptie op het gedrag van Arend vormt vanuit haar eigen breinwaarheid. Arend heeft daar simpelweg geen enkele invloed op. Grote kans dat Arend niet de intentie had om Bea respectloos te behandelen.

De perceptiekloof

Het zelfbeeld van Arend is gebaseerd op zijn eigen intenties en die zijn per definitie positief. Daarbij gaan we er voor het gemak even vanuit dat niemand ‘s ochtends opstaat om iemand anders het leven zuur te maken en dat (in dit geval) Arend het beste voorheeft met de organisatie, het team en zijn collega’s.

Bea’s perceptie over de intentie (en bijbehorend gedrag) van Arend, wordt echter bepaald door hoe zij naar het gedrag van Arend kijkt en dat is natuurlijk niet alleen maar positief. Het gat tussen de intentie van Arend en het oordeel van Bea noemen we de perceptiekloof.

Perceptiekloof = het verschil tussen de intentie van de een en het oordeel van de ander

Het spreekt voor zich dat dit principe twee kanten op werkt en dat Arend zijn oordeel over het gedrag van Bea mogelijk ook heel anders is dan haar intentie. Denk je vervolgens in welke gevolgen dit kan hebben voor de effectiviteit van hun samenwerking.

De samenwerking verbeteren

Je weet nu wat de perceptiekloof is en hoe deze tot stand komt. Tenslotte geven we je 2 tips om jouw samenwerking met anderen blijvend te verbeteren:

1. Identificeer de perceptiekloof

De betekenis die jij aan het gedrag van de ander geeft, is van jou en niet van de ander. Grote kans dat de ander helemaal niet de intentie heeft om jou vervelend te behandelen en dat er sprake is van een perceptiekloof. Wees je hier bewust van en realiseer je dat dit andersom net zo werkt.

2. Ga in gesprek over de perceptiekloof

We weten vaak goed wat anderen beter kunnen doen. Andersom weten anderen dat ook over jou. Maar hoe vaak ga jij hierover in gesprek met een collega? Wees bereid om je (voor)oordeel over de ander even te parkeren en heb het samen over de perceptiekloof. Dit is misschien spannend, maar het is een cruciale basisvaardigheid in het verbeteren van de samenwerking. Immers: hoe kleiner de kloof, hoe groter het onderling begrip en het vertrouwen.

Meer tips om effectiever samen te werken 

Als je het ons vraagt, gaat effectief samenwerken in de kern over twee dingen. Je moet je (continu) bewust zijn van hoe perceptie werkt. En je moet bereid zijn om je eigen perceptie te veranderen. In ons e-book Ik zie, zie wat jij niet ziet vertellen we je alles over perceptie en geven we 10 praktische tips om aan deze 2 aspecten te werken.